WatchPAT bij volwassenen met downsyndroom

Slaapapneu is een aandoening waarbij tijdens de slaap de ademhaling regelmatig stopt. Uit onderzoek blijkt dat 78% van de mensen met downsyndroom slaapapneu heeft.

Slaapapneu wordt meestal vastgesteld met een polysomnografie, een slaaponderzoek dat plaatsvindt in een slaapcentrum of ziekenhuis. Voor mensen met downsyndroom is dit erg belastend, waardoor ze vaak geen diagnose en hierdoor ook geen behandeling krijgen.

De WatchPAT is een geavanceerd horloge dat verbonden is met een kokertje om de (middel)vinger en een sensor op de borst. Het biedt een eenvoudige methode om slaapapneu vast te stellen. Een betrouwbare meting wordt verkregen door er 1 nacht minimaal 4 uur mee te slapen.


Samenvatting

  • Doelgroep

    Levensfase
    Volwassenen met downsyndroom

    Sector
    Gehandicaptenzorg

    Omgeving
    De WatchPAT kan zowel intramuraal als extramuraal worden gebruikt.

  • Belangrijke informatie over de uitvoering

    Wie kan de interventie uitvoeren?
    Een begeleider of familielid kan de cliënt helpen om de WatchPAT om te doen en de vingerkoker en borstsensor aan te brengen.

    De verzamelde gegevens worden geanalyseerd door iemand die hierin getraind én medisch geschoold is, bijvoorbeeld een arts of verpleegkundig specialist.

    Kosten voor de cliënt

    • Hoe de kosten voor slaapapneu-diagnostiek met de WatchPAT worden betaald, hangt ervan af of de cliënt wel of geen Wlz-indicatie heeft, en zo wel met welke leveringsvorm.
    • Er zijn geen reiskosten voor de cliënt, want hij of zij draagt de WatchPAT in de eigen slaapkamer.

    Welke kennis, instructie en opleiding zijn nodig?
    Voor het omdoen van de WatchPAT en het aanbrengen van de vingerkoker en borstsensor is geen kennis vereist. Bij de WatchPAT zit een eenvoudige instructie. Zo nodig kan iemand met kennis van en ervaring met de WatchPAT aanvullend mondeling toelichting geven.

    Voor het analyseren en interpreteren van de gegevens moet de arts of verpleegkundig specialist een training volgen. Deze duurt een dagdeel.

    Welke technische, digitale of fysieke hulpmiddelen zijn nodig?

    • WatchPAT (horloge, vingerkoker, borstsensor)
    • Pc of laptop voor het uitlezen van de gegevens

    Welke samenwerking is nodig?
    Een begeleider of familielid helpt de cliënt.

  • Houdbaarheid

    Kosten

    Hoeveel tijd kost het om de interventie uit te voeren?

    • Het aanbrengen van de WatchPAT duurt een paar minuten.
    • De meting met de WatchPAT duurt 1 nacht.
      Is er een grote kans dat de cliënt de WatchPAT niet accepteert, dan kan ervoor worden gekozen om hem of haar eerst een nacht met een dummy te laten slapen.
    • Na de meting is een geautomatiseerd rapport met een uitslag beschikbaar. De arts of verpleegkundig beoordeelt dit. Soms is het nodig of gewenst dat de arts of verpleegkundig specialist de ruwe data analyseert. Dit duurt 1 tot 1,5 uur.

    Kosten voor de organisatie
    De kosten voor een diagnose zitten in de aanschaf van vingerkokers en de tijd die de arts of verpleegkundig specialist nodig heeft om de gegevens te analyseren en interpreteren. De WatchPAT en de borstsensor zijn in bruikleen van de leverancier en worden steeds hergebruikt. De vingerkoker wordt na de meting weggegooid. Aan de training van de arts of verpleegkundig specialist zijn geen kosten verbonden.

    Baten

    • Met de WatchPAT kan slaapapneu op een laagdrempelige manier worden vastgesteld. Zo kan een belastend en relatief duur slaaponderzoek in een slaapcentrum of ziekenhuis worden vermeden.
    • Een vroege diagnose van slaapapneu is van belang om een behandeling te kunnen starten, waardoor de kwaliteit van leven van de cliënt verbetert.
    • Soms is behandeling van slaapapneu niet mogelijk omdat dit te ingrijpend is voor de cliënt. De diagnose is dan toch van belang omdat het zorgmedewerkers en familieleden een verklaring biedt voor probleemgedrag, vermoeidheid of slapen overdag. Dit zorgt voor meer begrip en de begeleiding kan erop worden afgestemd.
  • Bronnen waarop de interventie is gebaseerd
  • Bewijs dat de interventie werkt

    De haalbaarheid werd onderzocht met een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden. De uitkomsten van de WatchPAT werden vergeleken met die van de STOP-Bang-vragenlijst. Daarnaast werd middels vragenlijsten met Likert-schalen en semigestructureerde interviews in kaart gebracht welke bevorderende en belemmerende factoren mensen met downsyndroom, zorgverleners en medici bij het gebruik en de acceptatie van de WatchPAT ervaarden. Hierbij werd de Consolidated Criteria for Reporting Qualitative Research (COREQ) gehanteerd.

    Vergelijking met STOP-Bang

    • Volgens de STOP-Bang had 58% van de deelnemers een laag risico op slaapapneu.
    • De WatchPAT toonde echter aan dat deze deelnemers wél lichte, matige of ernstige slaapapneu hadden.
    • Dit suggereert dat de WatchPAT gevoeliger is in het detecteren van slaapapneu dan de STOP-Bang.

    Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid

    • De betrouwbaarheid tussen verschillende beoordelaars was hoog:
      • Tussen twee artsen: kappa-waarde 0,91 (94% overeenstemming, bijna perfect)
      • Tussen arts en verpleegkundig specialist: 0,71 (79%) en 0,91 (94%)
    • Dit geeft aan dat de WatchPAT consistente resultaten oplevert, ongeacht wie de gegevens beoordeelt.

    Acceptatie en geslaagde metingen

    • 68% van de cliënten accepteerde de WatchPAT en sliep er minstens 4 uur mee.
    • Van de 19 geslaagde metingen had slechts één deelnemer geen slaapapneu (5%), terwijl de anderen wel een vorm van slaapapneu hadden.
    • Dit bevestigt dat de WatchPAT slaapapneu effectief detecteert bij volwassenen met downsyndroom.

    Ervaringen van zorgverleners

    • 97% vond de instructies helder en 93% vond ze volledig.
    • 97% vond de WatchPAT niet moeilijk in gebruik.
    • Dit wijst erop dat de WatchPAT praktisch toepasbaar is in de gehandicaptenzorg.
  • Duurzaamheid
    • De WatchPAT en de bijbehorende borstsensor zijn in bruikleen van de leverancier en worden steeds hergebruikt. Alleen de vingerkoker wordt na de meting weggegooid.
    • De cliënt draagt de WatchPAT in zijn of haar eigen bed. Er zijn geen reisbewegingen nodig naar een ziekenhuis of slaapcentrum en weer terug. Wel zijn (kleinere) reisbewegingen nodig om de WatchPAT van de medische dienst naar de cliënt te brengen en omgekeerd.
Hoofdgebied
Gehandicaptenzorg
  • Delen

Onderzoeken